Nhắc đến du lịch Ninh Bình, người ta thường nghĩ ngay đến Tam Cốc Bích Động, khu du lịch Tràng An dù cảnh núi non hữu tình của đất Ninh Bình còn một điểm đến lý thú khác là đầm Vân Long.

Đầm Vân Long không phải cảnh đẹp tự nhiên. Vào khoảng năm 1960, một tuyến đê dài hơn 30km được đắp bên phía tả ngạn để trị thủy sông Đáy, đã biến Vân Long thành một vùng đất ngập nước rộng đến 3.500ha. Đất đồng thành đầm, núi đá thành các hòn đảo trùng điệp ăn thông nhau bởi lối đi quanh co hay các hang động ngập nước. Sau đó cây cối, rong rêu đua nhau phát triển, một số loài chim di trú rủ nhau về làm tổ khiến nơi đây ngày càng trở nên hoang dã hơn. Đầm Vân Long thuộc Vườn quốc gia Cúc Phương nên việc gìn giữ môi trường tự nhiên cho khu vực càng khiến nơi đây mang dáng vẻ của một đầm lầy hoang sơ.



Hấp dẫn lớn nhất của đầm Vân Long chính là khung cảnh tự nhiên, vắng vẻ và tĩnh lặng. Đón khách du lịch là một bến thuyền vắng vẻ và những chiếc thuyền nan nhỏ được làm bằng tre nứa, chỉ có thể chở 2 đến 3 người/lần. Hơn 300 hộ dân ở đây được khai thác du lịch bẳng cách chèo thuyền đưa du khách đi du ngoạn trên mặt đầm. Hành trình này thường kéo dài khoảng hai tiếng đồng hồ.


Ngồi trên những chiếc thuyền tre nhẹ và mỏng, trôi trên mặt nước vắng lặng là một điều tuyệt thú. Nước ở đầm Vân Long trong vắt, ngồi trên thuyền, bạn có thể nhìn thấu lớp cát ở đáy hay cây cỏ dưới nước như ngắm một bể thủy sinh khổng lồ. Những lớp rong mọc cao gần sát mặt nước xanh ngắt khiến không gian thật mát mắt. Thỉnh thoảng những bông hoa rau bát trắng ngần nhô lên mặt nước tuyệt đẹp.


Phẳng như một tấm gương khổng lồ, nối tiếp với trập trùng núi đá, đầm Vân Long giống như một bức tranh thuỷ mặc với những nét tạc mạnh mẽ của những khối núi đá vôi mang hình dáng đúng với tên gọi như núi Mèo Cào, núi Mâm Xôi, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Nghiên, núi Mồ Côi, núi Cô Tiên…

Vân Long có 1000 hang động đẹp, với nhiều hang động lớn có giá trị phát triển du lịch như: Hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh. Vào mùa nước cạn, khách du lịch có thể đi thuyền vào thăm một số hang như hang Bóng. Hang không sâu lắm, chỉ khoảng 100 m, nhưng các nhũ đá rất đẹp mắt.


Đoạn cuối hành trình trên mặt đầm Vân Long là Kẽm Trăm. Đây là vùng nước đi qua hai vách núi đá cao lớn sừng sững,́ một bên vách đá thẳng đứng như bị một nhát kiếm chém xả từ trên xuống. Dưới chân vách núi, sóng nước đã ăn mòn đá vôi, tạo thành một mái che thấp rất ngoạn mục.


Với hai tiếng đồng hồ trên một chiếc thuyền tre mong manh, giữa vùng núi, đầm, động mênh mông và yên tĩnh, bạn sẽ có được cảm giác thư thái nhẹ nhàng rất tuyệt vời.